دکتر رامین کردی متخصص طب ورزشی می گوید بدون مشورت نباید از دستگاه های قدرتی بدنسازی استفاده کرد
این روزها تعداد آنهایی که به قصد داشتن اندامی متناسب و ورزیده به کلاس‌های بدنسازی مراجعه می‌کنند…
کم نیست و گروهی از این افراد، بدون در نظر گرفتن سن و سال‌شان و اوضاع سلامت عمومی‌شان و بدون مشورت با یک اهل فن، شروع می‌کنند به استفاده از انواع دستگاه‌هایی که در سالن‌های ورزشی هست. این کار، عوارض ناخوشایندی به دنبال خواهد داشت که در گفت‌وگو با دکتر رامین کردی، متخصص طب ورزشی، به آن پرداخته‌ایم و جویا شده‌ایم که اصلا کار با این دستگاه‌های بدنسازی به چه کسانی توصیه می‌شود؟
▪ آقای دکتر! آیا این حرف از نظر شما درست است که هر فردی در هر سن و سال و شرایطی که باشد، می‌تواند ورزش کند؟
ـ بله؛ اما این را هم باید اضافه کنم که هر فردی بسته به شرایط خودش، باید برنامه ورزشی مناسبی دریافت کند.
▪ یعنی چه؟
ـ ببینید؛ ما ۳ نوع ورزش را توصیه می‌کنیم؛ در درجه اول، ورزش‌های هوازی مانند دویدن‌های طولانی‌مدت و دوچرخه‌سواری که با دویدن آهسته یا پیاده‌روی تند بیش از ۴ دقیقه در هر بار به وسیله تردمیل و دوچرخه انجام می‌شود. در کنار این ورزش، اگر فرد تمایل داشت ورزش‌های دیگری انجام دهد، ما ورزش‌های قدرتی و انعطاف‌پذیری را توصیه می‌کنیم.
▪ در ورزش‌های قدرتی، استفاده از دستگاه‌های بدنسازی مرسوم است. شما کار با این دستگاه‌ها را به چه کسانی پیشنهاد میکنید؟
ـ به عموم مردم! البته منظورم از عموم، افرادی هستند که مشکل خاصی ندارند؛ یعنی دچار مشکل جسمی و بیماری خاصی نیستند و برای حفظ سلامت‌شان ورزش می‌کنند. اما باید به این مساله توجه داشته باشند که میزان وزنه متعادل و نوع دستگاه هم استاندارد باشد و آسیب‌رسان نباشد. من توصیه می‌‌کنم افراد قبل از آغاز تمرین حتما با مربی مشورت کنند و خودسرانه به استفاده از آنها اقدام نکنند.
▪ و اساسا هدف از کار با این دستگاه‌ها چیست؟
ـ دستگاه‌هایی که در سالن‌های ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند به شکل‌های مختلفی موجودند و مجموعه‌ای از این دستگاه‌ها، دستگاه‌هایی هستند که به منظور افزایش قدرت عضلانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
▪ به نظر شما، این تمرین‌های ورزشی باید به چه میزانی باشد؟ چند بار در روز؟
ـ خب، برای ورزیده کردن عضله‌ها می‌توان از وزنههای مختلف استفاده کرد. بهتر است میزان فعالیت ورزشی کمتر از ۳ جلسه در هفته نباشد. اگر فرد فقط هفته‌ای یک جلسه تمرین داشته باشد قدرت وی در یک سطح باقی می‌ماند. اما اگر این میزان تمرین به بیش از ۳ جلسه در هفته افزایش یابد، باعث افزایش قدرت عضلات می‌شود. نتیجه این تمرین‌ها در آقایان به صورت افزایش قطر عضلات دیده می‌شود؛ در حالی که در خانم‌ها معمولا افزایش قطر ایجاد نشده و افزایش قدرت اتفاق می‌افتد.
▪ و کار با این دستگاه‌های ورزشی را به همه توصیه میکنید؟
ـ نه! به بیماران قلبی ـ عروقی و فشارخونی یا افرادی که سابقه سکته مغزی دارند یا سن‌شان بالاست، کار با دستگاه‌های قدرتی توصیه نمی‌شود. دلیلش هم این است که اینها برای بلند کردن وزنههای سنگین ممکن است قدرت کافی نداشته باشند و حین انجام تمرین، وضعیتی ایجاد شود که فشار زیادی برای به حرکت در آوردن وزنه به آنها وارد آمده و باعث افزایش فشارخونشان شود.
▪ حضور مربی و نظارت او در این مورد چه تاثیری دارد؟
ـ کمک گرفتن از مربی، اهمیت ویژه‌ای دارد. افراد باید در جلسه اول، نحوه استفاده درست از دستگاه‌ها را تحت نظر مربی آموزش ببینند و حرکت‌های ورزشی خود را با تکرار زیاد، یعنی ۳ تا ۴ ست ۱۰ تا ۱۵تایی با وزنه سبک انجام دهند. منظور از وزنه سبک، وزنه‌ای‌ست که وقتی فرد آن را با دست بلند می‌کند یا با پا هل می‌دهد، به راحتی این کار را ۱۰ تا ۱۵ بار بتواند انجام دهد.
▪ شرایط برای مبتلایان به صرع و دیگر بیماری‌های تشنجی چطور خواهد بود؟
ـ آنها بهتر است برای فعالیت با دستگاه‌های قدرتی در ۲ یا ۳ ست ۱۰تایی با وزنه سبک کار کنند تا با خطر کمتری مواجه شده و بر اثر مداومت در ورزش از تعداد حملاتشان کاسته شود. وقتی این بیماران دمبل یا وزنههای آزاد را بالای سر و سینه خود می‌برند، ممکن است برای یک لحظه دچار تشنج شده و در اثر تشنج، این وسیله‌ها روی آنها بیفتد و باعث آسیب دیدنشان شود. اما اگر از دستگاه‌های قدرتی استفاده کنند، خطر کمتری آنها را حین فعالیت تهدید می‌کند.
▪ در افراد چاق، چطور؟ آیا کار با دستگاه می‌تواند چربی‌سوزی را درآنها افزایش دهد؟
ـ نه! بهترین ورزش برای چاق‌ها، ورزش‌های هوازی پی‌درپی (مانند دویدن و دوچرخه‌سواری طولانی‌مدت بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در روز و به مدت ۵ تا ۶ روز در هفته) است. اخیرا توصیه می‌شود افراد چاق در کنار این ورزش‌ها، ورزش‌های قدرتی و انعطاف‌پذیر نیز انجام دهند. البته این توصیه صرفا برای کاهش وزن نیست، بلکه با افزایش قدرت باعث می‌شود آنها زندگی بهتری داشته باشند.
▪ چه توصیه‌ای به استفاده‌کنندگان از دستگاه‌های قدرتی دارید؟
ـ اول از همه اینکه بدون مشورت با مربی به یک‌باره سراغ دستگاه‌های قدرتی نروند؛ بلکه با توجه به شرایط جسمی، زمان خودشان را تقسیم و مدتی از آن را صرف فعالیت کنند. اگر فردی قصد دارد یک ساعت ورزش کند، در ابتدا باید۱۰ تا ۱۵ دقیقه وقت خود را صرف گرم کردن کند، سپس به مدت نیم ساعت به فعالیت‌‌های هوازی مانند دویدن یا دوچرخه‌سواری بپردازد. بعد از آن ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، خودش را با دستگاه مشغول کند. سپس۱۰ تا ۱۵ دقیقه با دستگاه‌های قدرتی کار کرده و در پایان فعالیت ورزشی نیز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به سرد کردن بپردازد. در فاصله بین گرم و سرد کردن نیز نباید ورزش‌های کششی فراموش شود.
▪ بهترین توصیه به افرادی که مدت زمان کمی برای ورزش کردن دارند، چیست؟
ـ اینکه وقت خودشان را صرف فعالیت با دستگاه‌ها نکنند، بلکه به جایش، به ورزش‌های هوازی بپردازند. ورزش هوازی در پیشگیری از بیماری‌ها موثرتر است و در اولویت قرار دارد.
▪ استفاده بیش از حد معمول از این دستگاه‌ها، به لاغری بیشتر کمک نمی‌کند؟
ـ ببینید؛ اگر منظورتان از دستگاه، تردمیل و دوچرخه باشد؛ روزی ۴۵ دقیقه فعالیت با این دستگاه‌ها برای کاهش وزن، مطلوب است اما این، تصور غلطی است که فکر کنید اگر زمان بیشتری روی تردمیل باشید، وزن بیشتری کم میکنید. برای کاهش وزن مطلوب باید رژیم غذایی‌تان را با ورزش همراه کنید. صرف زمان بیشتر روی تردمیل باعث ایجاد آسیب‌های عضلانی و مفصلی مانند درد زانو خواهد شد.
▪ موقع کار با دستگاه‌های قدرتی، نباید بیشتر مایعات مصرف کنیم؟
ـ نوع فعالیت ورزشی‌تان مهم نیست؛ به طور کلی باید در هوای گرم، قبل و حین ورزش مایعات مصرف کرد.
▪ عمده‌ترین عارضه استفاده نادرست از این دستگاه‌ها چیست؟
ـ کشیدگی عضلات و انقباض دردناک عضلانی. ضمن اینکه متناسب نبودن وزنه با قدرت فرد، آسیب‌های عضلانی و اسکلتی مانند درد مچ دست و شانه و گردن را ایجاد می‌کند.
راضیه پاشایی
